Volgens cijfers van Eurostat had bijna 7% van de Europese bevolking niet genoeg te eten in 2020.* Met deze toenemende nood aan voedselhulp kunnen we alleen maar stellen dat de strijd tegen voedselverspilling en de strijd voor solidariteit enkel maar aan belang toenemen. Door het redden van nog bruikbare producten van de vuilnisbak kunnen we tegemoetkomen aan de basisbehoeften van duizenden mensen in nood.

De strijd tegen verspilling is een grote uitdaging voor de detailhandel, die men in Europa op verschillende niveaus probeert het hoofd te bieden: Europese mechanismen,  overheden, verenigingen, bedrijven, consumentenorganisaties etc. Ze zijn allemaal op zoek naar oplossingen die verspilling tegengaan en solidariteit promoten. Alleen al in België wordt elk jaar zo’n 3,8 miljoen ton voedsel verspild, en dat gebeurt zeker niet enkel bij de consument! 

De creatie van Europese fondsen en wetten, de implementatie van gouvernementele actieplannen, en lokale initiatieven maken het mogelijk om onverkochte producten van supermarkten, producenten, industriëlen en groothandels te redden. 

In een reeks van 4 artikels geven we jullie een overzicht van verschillende acties over heel Europa. Elk artikel behandelt een ander thema, een andere manier om tegen verspilling in te gaan: initiatieven van verenigingen en bedrijven, maatregelen van Europese overheden en belastingvoordelen.

Om deze reeks in te zetten, beginnen we met een artikel over de anti-verspillingsacties van verenigingen en consumentenbewegingen die zich inzetten in de strijd tegen verspilling!

💪 Hier zetten Europeanen zich in tegen verspilling

Verschillende organismes in Europa zetten zich in tegen een gemeenschappelijke vijand: voedselverspilling. Ze zetten initiatieven op poten en stellen hun eigen oplossingen voor. Wij zetten voor jullie een aantal voorbeelden op een rij.

Organismes in Europa die onderwijzen en sensibiliseren

🇬🇷 De Griekse ngo Bouroume, opgericht door Xenia Papastavrou, werkt aan oplossingen op verschillende fronten: ze ontwikkelden de “Farmer’s market”, een educatief programma dat de donatie van verse producten aan verenigingen wil faciliteren door banden te creëren tussen winkels, buren en verenigingen.

🇷🇴 In Roemenië is de vereniging Food Waste Combat, opgericht in Cluj-Napoca, dan weer actief in de strijd tegen voedselverspilling. Hun mantra is “Educate and Share” (‘Onderwijs en Deel’) en ze hebben één groot objectief: het grote publiek informeren over het probleem van voedselverspilling. Ze organiseren workshops in scholen en bedrijven en richtten, samen met de ngo Clujul Sustenabil, een cursus op genaamd Resource Resilience Course (RPR), die vanaf het schooljaar 2021-2022 op verschillende scholen onderwezen wordt. 

🇪🇸 De Spaanse ngo, Espigoladors (“de arenlezers”) focust zich, zoals de naam al doet vermoeden, op het ‘lezen’ (of verzamelen) van achtergebleven producten. Met de toestemming van de producent verzamelen ze de groenten en fruit die afgewezen werden voor het commerciële circuit en delen ze vervolgens uit aan goede doelen. Zo vechten ze niet enkel tegen voedselverspilling, maar creëren ze ook opportuniteiten voor mensen die gevaar lopen op sociale uitsluiting.  

🇮🇪 Food cloud, een Ierse ngo, biedt een sociale en economische realistische oplossing door bedrijven met voedseloverschotten in contact te brengen met goede doelen door middel van een softwareplatform. Ze werken samen met ketens zoals Tesco en meer dan 250 goede doelen. 

Dit soort initiatieven inspireert velen in Europa en ze hebben dan ook als doel om kennis en awareness over het voedselverspillingsprobleem zo ver mogelijk te verspreiden.

Bewegingen in Europa met een mentaliteitswijziging als doel

🇵🇹 In Portugal werd op 29 september 2020, de Internationale Dag tegen Voedselverspilling, de organisatie Unidos contra o Desperdicio (Samen tegen verspilling) opgericht. Deze beweging brengt bijna 2,100 mensen en 254 bedrijven uit verschillende sectoren samen, van landbouw tot catering en distributie. António Guterres, Secretaris-Generaal van de VN, riep Portugezen op om zich aan te sluiten bij deze beweging zodat iedereen toegang heeft tot ideeën over en oplossingen tegen voedselverspilling.  

🇳🇱 Een gelijkaardig initiatief zien we in Nederland, waar verschillende bedrijven Samen tegen voedselverspilling oprichtten met als doel om voedselverspilling tegen 2030 met 50% te verminderen. 

🇪🇸 Alweer in Spanje vinden we de beweging Alimentación no tiene desperdicio (‘Voeding kent geen verspilling’), een initiatief van de AECOC,  een organisatie van bedrijven in consumentengoederen. Ze promoten manieren om onverkochte producten te recupereren en gebruiken, en vragen aandacht voor verspilling doorheen de hele keten, door best practices van bedrijven te delen.

🇧🇪 Een gelijkaardig project bestaat ook in België, naar initiatief van de Vlaamse overheid en Horeca Vlaanderen, een vereniging van professionelen in de hotel- en restaurantsector. No food to waste roept de sector op om een verschil te maken door de kennis en technieken van experts in verspilling in de praktijk toe te passen.

🇩🇰 Stop spild af mad is een van de grootste bewegingen in Denemarken en bekend in heel Europa. De beweging werd opgericht in 2008 door Selina Juul, een Deens-Russische activiste en graphic designer en brengt vrijwilligers samen die willen deelnemen in de strijd tegen verspilling. De beweging wordt gesteund door veel politieke figuren zoals de Deense Eerste Minister en Prinses Marie.

Of het nu gaat om bedrijven of verenigingen, deze organisaties gaan voluit voor het delen van best practices en proberen een positieve impuls te geven aan de strijd tegen verspilling.

🎙

🎙Verspilling volgens onze expert in Portugal

🇵🇹 “Zowat 17% van de voedselproductie in Portugal wordt elk jaar verspild! Dat komt neer op meer dan een miljoen ton verspilde voeding per jaar, enkel in ons land. Volgens de meest recente, en bijna enige, studie over verspilling uitgevoerd in Portugal (Projeto de estudo e reflexão sobre desperdício alimentar |PERDA, dezembro 2012) vindt de verspilling plaats in verschillende stadia van de voedselketen: 

  • 33% bij de productie 
  • 7% in de industrie
  • 28% in distributie
  • 32% bij de consument

De komst van Phenix in Portugal, eind 2016, betekende het begin van verandering! Hoewel er al andere projecten waren, was Phenix de eerste grote speler die enkel focuste op de strijd tegen voedselverspilling met technologische oplossingen. Vandaag heeft ons werk een enorme impact op het probleem en redden we reeds meer dan 20 miljoen maaltijden van de vuilbak, die vervolgens werden verdeeld over ons netwerk van meer dan 1,000 goede doelen of verkocht op de app. 

De toekomst ziet er rooskleurig uit met de komst van nieuwe technologieën in de komende maanden. Maar, ondanks de nieuwe wetgeving die vorig jaar werd goedgekeurd, moeten we ook dringend verdere acties zien van de overheid.”

Eurico ESTÊVÃO, Marketing & Communications Manager, Portugal 

✨Volgende week focussen we ons op bedrijven en hun innovatieve acties om tegen verspilling te strijden. Stay tuned! ✨

Artikel 1/4

* Eurostat